محمدجواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه، یک‌شنبه‌شب در نشستی که در شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس برای تقدیر از عملکرد و بررسی کارنامه‌ی هشت ساله‌اش برگزار شد، پیرامون عملکرد خود و همکارانش در دولت، مذاکرات هسته‌ای، ماجرای فایل صوتی افشاشده از او و رویکرد کلی سیاست خارجی ایران به گفت‌وگو پرداخت. دکتر ظریف در این نشست با بیان اینکه: «تفکرات ما بر اساس پارادایم‌های بی‌معنا‌ست و باید در راه رفع این پارادایم‌ها و گسترش نگرش‌های جدید کوشش کنیم»، گفت: «به‌جای تقدیر از افراد باید کاری کنیم که راه آینده‌ی کشور و راه فکرکردن برای حفظ و تحقق مصالح کشور بازتر شود. باید چشم‌هایمان را بشوییم و بدانیم همه‌ی ما در دنیا در یک کشتی نشسته‌ایم».
غرض از این نوشتار، وام گرفتن جمله‌ای است از ایشان بدین مضمون که: «فاصله‌ای میان ایران و جمهوری اسلامی نمی‌بینم.»
آیا به راستی میان مردم در لباس ملت و نهادی حقوقی با نام دولت، تفاوتی نیست؟ ایا ملت‌ها و دولت‌هایشان، هویتی یکسان در عرصه‌ی بین‌الملل دارند؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها مطالبی را از کتاب «سیر عقل در منظومه‌ی حقوق بین‌الملل» اثر استاد هدایت‌الله فلسفی، (فرهنگ نشر نو، ۱۳۹۶) بازنشر می‌کنم: