شیــل

یادداشت‌های حسن علیزاده شیل‌سر

۷ مطلب با موضوع «تاریخ» ثبت شده است

معرفی کتاب تبارشناسی جریان‌های سیاسی و آسیب‌شناسی احزاب در ایران

این روزها نامزدهای چهاردهمین دوره‌ی ریاست جمهوری در نشست‌های گوناگون به ارائه نظرات و برنامه‌های خود مشغول‌اند، جدای از نقص‌های سازوکار شکلی نظام انتخاباتی در ایران، مسائلی چون کلی گویی، بیان مشکلات به جای ارائه‌ی راه حل‌ها و همچنین وعده و وعیدهای رنگ و وارنگ، فصل مشترک صحبت‌های ایشان است.
چندی پیش یکی از دوستان در مورد عدم ارائه‌ی برنامه از سوی دکتر مسعود پزشکیان می‌پرسید، در پاسخ گفتم در نبود احزاب یا نباید انتظار ارائه‌ی برنامه‌ای مدون و منطقی از هیچ‌یک از نامزدها داشت یا آنکه به برنامه‌های اعلامی هم باید به دیده‌ی تردید نگریست. اصولا هر گونه برنامه‌ی مدون و قابل اعتماد در هر زمینه‌ای می‌بایست از دل گفتمان‌های درون حزبی بیرون بیاید و در تقابل و تضارب آرا با دیگر گفتمان‌ها، این مردم هستند که به داوری نشسته و از میان‌شان دست به انتخاب می‌زنند؛ اما ایجاد و قدرت گرفتن احزاب خود حکایت دیگری است ...

  • ۱ نظر
    • چهارشنبه ۲۳ خرداد ۱۴۰۳

    این ماجرای بند جوراب عجب کابوسی بود

    مظفرالدین شاه پایش را در یک کفش کرده بود که الا و بلا باید این نشان بند جوراب را به او هم بدهند. اطرافیان به هول و ولا افتادند و هر قدر هم وزیر مختار انگلیس در ایران سعی کرد تا ذهن شاه را از نشان دور کند، مرغ شاه همان یک پا را داشت. در این گیر و دار ترس از نفوذ روزافزون روسیه در دربار قاجار بود که به یاری شاه آمده و سفیر انگلیس را با خواست او همراه نمود. طی مکاتباتی که سِر آرتور هاردینگ با وزارت امور خارجه و دولت متبوع خود داشت، خواسته‌ی مصرانه‌ی شاه را با ایشان در میان گذاشت. حال این‌طور شده بود که جناب سفیر و مظفرالدین شاه در یک طرف بودند و دربار «انگلیز» و جمعی از نمایندگان پارلمان بریتانیا و البته شاه ادوارد هفتم در طرف دیگر.

  • ۱ نظر
    • پنجشنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۰

    آزادی در عصر ناصری

    جایگاه شعر و تصنیف در زبان فارسی محدود به ادبیات نبوده بلکه با مروری بر تحولات ایران معاصر می‌توان به نقش تأثیرگذار آن در تحولات اجتماعی و سیاسی همچون نهضت بیداری ایرانیان و انقلاب مشروطه پی برد. نام‌های بزرگی را می‌توان در این بین برشمرد، از عارف و میرزاده عشقی گرفته تا بهار و ایرج و دیگران. دلبستگی ایرانیان به شعر بدان حد بوده که می‌شد در حضور مستبدترین حاکمان هم، نسبت به وضع موجود یا اشخاصی، زبان به نقد و اعتراض گشود؛ از آن جمله است در روایتی که از کنت دوبوگینو‌۱ از عصر ناصرالدین شاه به دست‌مان رسیده است:

  • ۲ نظر
    • پنجشنبه ۲۵ شهریور ۱۴۰۰

    یک عکس، یک حکایت

    پیرو انتشار عکسی از سفرای بریتانیا و روسیه در محل سفارت روس، نقدهای عمدتا اعتراضی بسیاری نوشته شده است. این عکس که یادآور نشست مشهور «تهران» میان روزولت، چرچیل و استالین به سال ۱۳۲۲ است، خاطره‌ی تلخ اشغال ایران را در اذهان عموم زنده می‌کند. در نقدهای نوشته‌شده، از وقایع تاریخی منجر به برگزاری این نشست و همچنین تصمیمات متخذه گفته شد؛ و نیز از نیات اصلی پشت پرده‌ی انتشار این عکس. در این نوشتار قصدی بر تکرار آنچه نوشته‌شده ندارم و تنها به ذکر حکایتی بسنده می‌کنم که می‌تواند خود نشانی باشد از انزوای مردمی که هر چه فریاد می‌زنند، در مسیر مناسبات بین‌المللی نمی‌توانند تغییری ایجاد نمایند!

  • ۰ نظر
    • شنبه ۲۳ مرداد ۱۴۰۰

    اثر بومرنگی امپریالیسم

    هجوم مردم به فروشگاه‌ها و غارت مواد غذایی و بهداشتی، درگیری چند نفر بر سر یک دستمال توالت و نایاب شدنش در برخی از کشورهای غربی، قفسه‌های خالی از مواد ضدعفونی کننده و درخواست عاجزانه مسئولین از مردم در جهت اطمینان‌بخشی و حفظ آرامش؛ این‌ها و بیش از این‌ها صحنه‌هایی بود که طی این چندروزه در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شد. برای ایرانیانی که هر روزنه زیر پروپاگاندای رسانه‌های جورواجور در هت نوعی از سیاه‌نمایی و خودتحقیری قرار دارند، دیدن چنین صحنه‌هایی عجیب و گاه حتی جالب بود!

  • ۰ نظر
    • چهارشنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۸

    معرفی و نقد کتاب حرمسرای قذافی

    چندی پیش کتاب «حرمسرای قذافی» را خواندم؛ این کتاب نوشته‌ی خانم آنیک کوژان روزنامه‌نگار مجله لوموند فرانسه است که طی سال‌های پس از انقلاب در لیبی (بهار عربی بخوانیدش یا بیداری اسلامی چندان فرقی نمی‌کند) به آن کشور سفر کرده و در ملاقات‌های بی‌شمارش با واقعیتی تلخ و به‌واقع کمتر باورپذیر از روابط و نوع کنش رهبر این کشور «معمر قذافی» با مردم کشورش روبه‌رو می‌شود. کتاب از دو بخش تشکیل‌شده که بخش نخست با محوریت سرگذشت ثریاست؛ یکی از دخترانی که از سن نوجوانی بی‌رحمانه مورد خشونت و سوءاستفاده جنسی و روحی معمر قذافی قرارگرفته و طی چندین سال پس‌ازآن همواره هویت خود را در کشاکش این تجاوز تعریف کرده است. شاید بتوان گفت سه شخصیت اصلی این کتاب ثریا، قذافی و مبروکه باشند. مبروکه یکی از زیردستان قذافی و به عبارتی رئیس واحد تشریفات وی بوده که گویا وظیفه‌ی اصلی‌اش فراهم آوردن دختران و زنان (بهتر است بگوییم شکار طعمه) مدنظر رهبر خویش (قائد اعظم) به جهت سوءاستفاده‌های جنسی و همین‌طور بهره‌برداری در مواردی چون سیاسی یا اجتماعی بوده است. در بخش دوم کتاب از دیگر قربانی‌های قائد اعظم می‌خوانیم، و سرنوشت ثریا در کنار دیگر قربانیان با نام‌هایی چون خدیجه و لیلا قرار می‌گیرد.

  • ۰ نظر
    • جمعه ۲۶ مهر ۱۳۹۸

    پیش بینی انقلاب ۵۷ از سوی نیکیتا خروشچف

    دهم اوریل ۱۹۶۱، نیکیتا خروشچف (رهبر شوری پس از استالین) در پاسخِ «والترلیپمن» گزارشگر مشهور آمریکایی گفته بود که:

    «ایران به خاطر رژیم شاه در آینده‌ای نه‌چندان دور انقلاب را تجربه خواهد کرد و مردم ایران از این فساد رنج می‌برند.»

    خروشچف اعتقاد داشت که آمریکا با همه‌ی فشاری که به رژیم شاه برای انجام اصلاحات دموکراتیک وارد می‌کند، بازهم نمی‌تواند از وقوع انقلاب ایران جلوگیری کند.

    زمانی که جان اف. کندی از محتوای این مصاحبه با خبر شد سعی کرد تا با فشار آوردن بر شاه برای انجام اصلاحات مورد نیاز، خلاف گفته‌های خروشچف را عملی سازد ولی به طور موقت توجه وی از ایران به سمت کوبا جلب شد. عده‌ای از تبعیدشدگان کوبایی با کمک سازمان سیا در ۱۷ اوریل ۱۹۶۱ تلاش کردند تا به کوبا حمله نمایند، ولی این تهاجم در خلیج کوبا (طی عملیاتی موسوم به خلیج خوک‌ها) به علت ضعف برنامه‌ریزی و اجرا به شکستی تحقیر کننده برای آمریکایی‌ها انجامید.

  • ۰ نظر
    • جمعه ۲۶ مهر ۱۳۹۸